Ontgrondingen: jurisprudentie en Omgevingswet

Deze cursus bestaat uit twee dagdelen die u beide of apart kunt volgen.

Jurisprudentie
De cursus start in de ochtend met een uitgebreide behandeling van de jurisprudentie over de afgelopen 30 jaar. De Ontgrondingenwet is een raamwet en alle interpretaties moeten dus van de rechter komen. Dan gaat het om vragen als:

• Wanneer is er sprake van het leggen van kabels en leidingen?
• Wanneer is er sprake van depots?
• Hoe is de relatie tussen schadevergoeding, nadeelcompensatie en vergoeding van schade aan woningen en gewassen door verzakkingen of verlaging van waterpeilen?

Deze en veel meer vragen zullen aan de orde komen bij de uitgebreide behandeling van jurisprudentie.

Daarnaast zal worden aangegeven of er accentverschuivingen in de jurisprudentie zijn te verwachten bij de invoering van de Omgevingswet.

Omgevingswet
De middag zoomt in op de Omgevingswet. Inmiddels zijn de contouren van de nieuwe wet duidelijk geworden. Het lijkt nog ver weg, maar nog even en dan moeten de overheden en het bedrijfsleven er klaar voor zijn. De nieuwe wet heeft ook grote gevolgen voor ontgrondingen. Hoewel voor ontgrondingen alles bij het oude zou blijven zijn er toch aanpassingen aan de nieuwe systematiek doorgevoerd waardoor meerdere inhoudelijke wijzigingen nu onvermijdelijk zijn geworden.

Wat zijn die wijzigingen voor ontgrondingen?

Uitgangspunt in de Omgevingswet is de integrale benadering van het fysieke milieu. De voorschriften over ontgrondingen staan niet meer keurig bij elkaar, maar staan verspreid over de wet zelf en drie van de vier AMvB’s. Decentraal wat kan is het motto. Ook aanvragers van ontgrondingenvergunningen kunnen daarmee te maken krijgen als er minder dan 100.000 m³ in situ bodemmateriaal wordt gewonnen en burgemeester en wethouders bevoegd gezag kunnen worden. Dat zijn gecombineerde aanvragen voor bijvoorbeeld natuurprojecten, recreatieprojecten, waterpartijen in woonwijken, aanleg golfbanen. Daardoor krijgen nu ook gemeenten met ontgrondingen te maken!

Ontgrondingenactiviteiten zullen worden getoetst aan de belangen van fysieke milieu. Houdt dit een beperking in ten opzichte van de huidige afweging van alle bij de ontgronding betrokken belangen? Vindt er een wijziging plaats met de verhouding van andere belangen die ook onderdak hebben gevonden in de Omgevingswet? Hoe wordt omgegaan met het Lex Specialis beginsel?

Belangrijk is ook dat het begrip inrichting verdwijnt en de activiteit ontgronden daarvoor in de plaats komt. De activiteit bevat de gehele exploitatie van de ontgronding, dus niet alleen de ontgrondingenlocatie zelf maar ook alle gronden buiten de insteek als ook het gebruik van het winwerktuig. Er zijn verschillende omgevingsvergunningen vereist en dat kan ook gecoördineerd gebeuren. Echter, ook de coördinatieregels zijn weer ingrijpend gewijzigd. Verder doet het begrip ‘Grondverzet’ zijn intrede bij ontgrondingen en de beroepsprocedure wordt gewijzigd.

Daarnaast wordt er zoveel mogelijk overgeschakeld op doelvoorschriften: de initiatiefnemer heeft de keuze welke middelen hij wil inzetten, als de doelen voor het fysieke milieu maar wordt gehaald. Voor de ontgrondingensector betekent dit dat er niet alleen een brede kennis moet zijn aan Best Beschikbare Technieken die verplicht zijn voorgeschreven maar dat gelijkwaardige alternatieven, door initiatiefnemer voorgedragen, hiervoor in de plaats kunnen komen. Het bevoegd gezag moet die gelijkwaardige maatregelen op hun werking beoordelen.

De Omgevingswet heeft het over maatwerkvoorschriften, instructieregels, omgevingswaarden, afwijkvergunningen en beperkingen gebiedsactiviteiten. Krijgen ontgrondingenactiviteiten daar ook mee te maken?

Doelgroep

Deze cursus is bestemd voor beleidsmakers, uitvoeringsjuristen, vergunningverleners en handhavers bij:

• provincies: het oorspronkelijke bevoegd gezag voor vergunningverlening
• gemeenten: het nieuwe bevoegd gezag in bepaalde gevallen

Daarnaast is de cursus ook interessant voor het ontgrondend bedrijfsleven (ingenieursbureaus en aannemers) en adviesbureaus.

Programma

Ochtend

• Uitgebreid overzicht jurisprudentie
• Praktijkvragen en -cases
• Doorkijk naar jurisprudentie onder Omgevingswet

Middag

• Systematiek Omgevingswet
• Nieuw begrippenkader in Omgevingswet, voor zover van belang voor ontgrondingen
• Waarop moet worden gelet bij het aanvragen van een omgevingsververgunning voor een ontgrondingsactiviteit waar moet op worden gelet bij het in behandeling nemen van een aanvraag?
• Bevoegd gezag: gemeente of provincie?
• Andere maatregelen dan de best beschikbare technieken bij ontgrondingen
• Van huidige middelvoorschriften naar doelvoorschriften: consequenties voor ontgrondingen
• De zorgplicht
• Actualisatie van jurisprudentie, waaronder van de mer-plicht
• Praktijkcases waaronder ontwikkeling natuurwaarden, aanleg waterpartijen in nieuwe woonwijk, Projectbesluit in het kader van Ruimte voor de Rivieren

Sprekers

• mr. Hisse (S.) de Vries

  zelfstandig juridisch adviseur | Hisse is specialist pur sang in het bestuursrecht. Hisse is een gedegen jurist met ervaring van ruim 40 jaar en hij weet niet van ophouden. Dagelijks werkt hij aan vraagstukken op de terreinen van onder meer het algemeen bestuursrecht, milieurecht, omgevingsrecht en het waterstaatsrecht.

Editie(s)