Bodem in de Omgevingswet

Het bodembeschermingsrecht zal met de komst van de Omgevingswet ingrijpend gewijzigd worden. Waar nu nog de Wet bodembescherming de weg wijst hoe om te gaan met bodemverontreiniging, zal dit onder de Omgevingswet vooral bepaald worden door de gemeenten. De (gewenste) kwaliteit van de bodem zal door gemeenten in samenhang met andere aspecten van de leefomgeving en de daarbij benodigde bodemkwaliteit worden vastgesteld. Dat betekent grote veranderingen voor de praktijk.

Aanvullingswet Bodem

De Omgevingswet is inmiddels gepubliceerd in het Staatsblad en ook de uitvoerings-AMvB’s zijn in consultatie gegaan. Parallel loopt een specifiek traject om de bodembeschermingsregelgeving te herzien. Dit is gedaan in de Aanvullingswet Bodem enhet Aanvullingsbesluit Bodemdie naar verwachting tegelijkertijd in werking zal treden als de Omgevingswet. De Wet bodembescherming en enkele andere relevante regelingen over bodembeschermingsrecht zullen dan worden ingetrokken.

Enkele opvallende veranderingen :

• verschuiving van sanering van een geval van bodemverontreiniging naar integraal gebiedsgericht beheer van de leefomgeving en regulering van activiteiten
• verschuiving van sanering om milieuhygiënische reden naar integrale afweging op lokaal niveau 
• verschuiving van centraal gereguleerde aanpak naar vergroting van de bestuurlijke afwegingsruimte
• minder voorschriften,  meer algemene regels: minder noodzaak voor bodemonderzoek
• de positie van de zorgplicht verandert

Dit heeft tot gevolg dat de rol van de medewerker bodem bij gemeenten, provincies en omgevingsdiensten wezenlijk verandert. Waar zij eerst mee gingen in de bodemsaneringsoperatie, moeten zij nu zorgen dat de ondergrond als een van de vele factoren binnen de leefomgevingskwaliteit een plaats krijgt in het afwegingsproces. Zij moeten nu vooraan staan. Dit vereist niet alleen een andere manier van werken, maar ook een andere manier van denken.

Inhoud en resultaat

Tijdens de cursus worden eerst kort de hoofdlijnen van de huidige wetgeving en de praktische uitwerking daarvan geschetst. Tevens wordt stilgestaan bij actuele jurisprudentie die relevant is en blijft voor uw praktijk.

Na deze update wordt ingegaan op de wijzigingen die de Omgevingswet gaat aanbrengen in het bodembeschermingsrecht. Hierbij wordt ingegaan op de Omgevingswet zelf, de aanvullingswet bodem en de bepalingen in de meest relevante uitvoerings-AMvB’s (het Besluit activiteiten leefomgeving en het Besluit kwaliteit leefomgeving). Vervolgens worden enkele onderwerpen uitgelicht waarbij voor een goed overzicht de huidige en toekomstige werkwijze naast elkaar worden gepresenteerd.

Na afloop van de cursus:

• kunt u (nog beter) uw weg vinden in de huidige relevante wet- en regelgeving (Wet bodembescherming, Besluit bodemkwaliteit, Wet milieubeheer, Waterwet (t.a.v. waterbodems) etc.),
• bent u op de hoogte van de veranderingen voor het bodembeschermingsrecht door de komst van de Omgevingswet en de gevolgen daarvan voor de praktijk,
• weet u welke mogelijkheden de omgevingsvisie en het omgevingsplan bieden voor het vastleggen van de ambities op het gebied van bodem en ondergrond en
• weet u hoe uw rol als bodemmedewerker verandert en hoe u die onder de Omgevingswet zou kunnen invullen.
  

De cursus heeft zowel een juridische als een praktische invalshoek. Tijdens de onderdelen wordt ook geoefend met praktijkcases.

Doelgroep

Deze cursus is bestemd voor allen die werkzaam zijn binnen het omgevingsrecht en in aanraking komen met bodembescherming. Dit kunnen zijn:

• juristen, vergunningverleners en handhavers milieu/bodem bij gemeenten, provincies, omgevingsdiensten, waterschappen e.d.
• beleidsmedewerkers omgevingsrecht adviesbureaus
• advocatuur
• milieumanagers in het bedrijfsleven

Programma

Algemene inleiding

• Historie en toekomst bodembeschermingsrecht
• Bodemopbouw, grondsoorten en verontreinigingsbronnen
• Gedrag van verontreinigende stoffen
• Belangrijkste bestaande wet- en regelgeving en beleid op een rij
• Bestaande jurisprudentie die van belang blijft

Bodem in het stelsel van de Omgevingswet 

• Globale systeembeschrijving en uitgangspunten van het stelsel van de Omgevingswet (kerninstrumenten, AMvB’s, ministeriële besluiten etc.
• Aanvullingsspoor bodem (Aanvullingswet bodem, aanvullingsbesluit bodem, overgangsrecht etc), bodem in omgevingsvisie, de omgevingsverordening, het omgevingsplan en in programma’s

  Bodembescherming in de praktijk, nu en onder de Omgevingswet

  • Zorgplicht
  • Toepassingen in werken (Besluit bodemkwaliteit)
  • Sanering van grond- en bodemverontreiniging; de wettelijke systematiek (gevalsdefinitie, gebiedsgerichte aanpak, saneringsplannen, evaluatie, monitoring)

  Rol medewerker bodem verandert

  De positie van ‘bodem’, de organisatie én de rol van de medewerker bodem veranderd. We geven geen panklare oplossingen hoe dat zal gaan. Wel bediscussiëren we met u de belangrijkste elementen en instrumenten om die veranderingen vorm te geven.

Sprekers

• Arne Alphenaar

  Arne heeft zeer ruime ervaring als senior-adviseur en projectleider op het gebied van bodemsanering en grondwaterkwaliteit. Deze expertise wordt in toenemende mate ingezet bij projecten die de onder- en bovengrond integraal benaderen (beleidsstudies, herinrichtingsplannen, visies op de ondergrond, WKO studies en masterplannen etc.) Gespecialiseerd in communicatie en kennisoverdracht, onder andere in de vorm van interviews, workshops, ateliersessie en specifieke publicaties..​

• mr. Marjan Staal

  Marjan heeft ruim 20 jaar ervaring in het omgevingsrecht met een focus op het gebied van milieuwetgeving. Zij heeft hiervoor als consultant en advocaat gewerkt. Marjan heeft een passie voor haar vak, is resultaatgericht, creatief en waakt ervoor dat problemen uitmonden in kostbare procedures.​

Editie(s)